بی توجهی جامعه تاریخی به موضوع جنگ جهانی اول/کمبود پژوهش های جدی

به گزارش ایکنا؛ مهر نوشت: پنجمین نشست از سلسله نشست های «حیات اجتماعی ایران در سال های جنگ جهانی اول» با موضوع «روحانیت و جنگ جهانی اول» با سخنرانی نصرالله صالحی و  علیرضا ملایی توانی  به همت انجمن ایرانی تاریخ و پژوهشکده علوم تاریخی پژوهشگاه علوم انسانی در این پژوهشگاه برگزار شد.

در ابتدا صالحی ضمن پرداختن به کمبود پژوهش های جدی و بی توجه جامعه تاریخی به موضوع جنگ جهانی اول، به موضوع جهاد با دشمن خارجی پرداخت و گفت: در ذی الحجه ۱۳۳۹ ه.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ق سلطان عثمانی وارد جنگ با متفقین گردید و بلافاصله شیخ الاسلام عثمانی نیز فتوای جهاد داد. فتوای جهاد مسلمانان را مکلف به حضور در جبهه نبرد می کند. یکی از دلایل اینکه آلمان ها علاقمند به حضور موثر در ایران و عثمانی بودند ضربه زدن به انگلیسی از طریق نزدیک شدن به مستعمرات انگلیسی هند و مصر بود. بدین جهت سعی می کردند ایران و عثمانی را به نفع خود وارد جنگ کنند تا بتوانند ضربات خود را به انگلیس بزنند. اعتقاد عثمانیان این بود که با صدور فتوای جهاد شیخ الاسلام استانبول، کلیه شیخ الاسلام های سنی مذهب مناطق عراق و شام و مصر و عربستان که از گماشتگان سلطان عثمانی بودند نیز فتوای جهاد خواهند داد و مسلمانان عرب و ترک این مناطق به حرکت در می آیند و متفقین امکان مقابله نخواهند یافت. اما برعکس مناطق عرب نشین سنی مذهب نسبت به این فتوا عکس العملی نشان ندادند و حتی با انگلیسی ها شروع به همکاری کردند.

وی افزود: نکته عجیب این است که علمای شیعه اندکی پس از فتوای شیخ الاسلام عثمانی فتوای جهاد صادر کردند. با وجود اینکه هیچ ارتباطی بین علمای شیعی عراق با مراکز افتاء عثمانی وجود نداشت. عثمانیان مذهب جعفری را اصولا به رسمیت نشناخته بودند .شیعیان در سراسر دوره عثمانی تحت فشار بودند و در امور اداری و سیاسی بکار گرفته نمی شدند. از سوی دیگر براساس قاعده ابن طاووس که حاکم عادل کافر از حاکم ظالم مسلمان ارجح است اصولا شیعیان نمی بایست وارد چنین نبردی می شدند. علمای شیعه عراق تک تک فتوا می دهند و شیعیان را مکلف به ورود به نبرد علیه متفقین می کنند. تعداد ۵۱ فتوا در این زمینه جمع آوری شده است و علمای طراز اول همچون آخوند خراسانی و سیدمحمد باقر طباطبایی یزدی و دیگران نیز فتوای جهاد صادر کردند و عتبات را رها و حتی با فرزندانشان وارد جبهه ها شدند. البته این نظر که علمای شیعه به تقلید عثمانی ها حکم جهاد را صادر کردند غلط است چون آنها از زمان جنگ های ایران و روس و سپس در سال های ۱۳۲۹-۱۳۳۲ فتواهایی در جهاد علیه روسها صادر کرده بودند.

صالحی ادامه داد: در این شرایط انگلیسی ها وارد عمل شده و بسرعت از بصره تا بغداد را تصرف می کنند و در این شهرها عموما با همان گماشتگان عثمانی به تفاهم می رسند و مشکلی در همکاری ندارند. شیعیان پس از این ناکامی، قیام ۱۹۱۸.م را علیه حضور متفقین رقم می زنند و نجف را تصرف می کنند که بعد از مدتی با شکست مواجه می شوند. شیعیان صحنه را ترک نمی کنند و انقلاب معروف ۱۹۲۰ .م را رقم می زنند این قیام ها به رهبری علما شکل می گیرد و ضد استعماری است. بذر حرکت های جهادی در عراق در این ایام کاشته می شود.

در ادامه نشست ملایی توانی سخنرانی خود را با موضوع «بررسی عملکرد و مواضع سیدمحمدطباطبایی در جنگ جهانی اول» و با ذکر اهمیت های پژوهش در موضوع جنگ جهانی اول آغاز کرد.

وی پس از معرفی اجمالی شخصیت سیدمحمد طباطبایی مواضع ایشان را در این ایام تشریح کرد و گفت: سیدمحمد طباطبایی از پیش گامان مدارس نویندر ایران بود. وی پیش از مشروطه اقدام به تاسیس مدرسه اسلام می کند. با آغاز جنگ جهانی اول کشاکش های سیاسی در ایران اوج گرفت. در نه ماه اول جنگ ۵ کابینه شکل می گیرد و مجلس و مطبوعات بسیار ملتهب و متشنج بود. در این فضا اتخاذ بی طرفی سخت بود. یک نوع آلمان دوستی در میان روشنفکران ایرانی وجود داشته است. در دوره صدارت مستوفی المالک کابینه اش را شکل می دهد. وی گفتگوهای محرمانه را با متفقین و متحدین آغاز می کند متفقین با توجه به حضور پایدارشان در ایران و نفوذی که داشتند می گفتند باید آلمان ها و عثمانی ها را از ایران اخراج کنند و حمایت از متفقین را اعلام نمایند. مذاکرات سری با ایران شکل گرفت که آلمان ها باید امکانات و منافعی به ابران بدهند و ایران در مقابله خواست متفقین مقاومت کند. . اخبار این مذاکرات به بیرون درز کرد . روسها به دولت ایران اولتیماتوم دادند و و سایه وحشت بر سر تهران افکنده شد. بسیاری از رجال سیاسی و نمایندگان مجلس طرحی به نام انتقال پایتخت ارائه دادند که پایتخت به اصفهان منتقل گردد. این طرح اجرا شد. بخش عمده ای از هواداران آلمان ها از پایتخت خارج شدندو دولت توانست با متفقین مذاکره کند.

ملایی توانی افزود: از مجموع کسانی که از پایتخت خارج شدند جمعی از وزرای دولت ، نمایندگان مجلس و شعرا و هنرمندان و دیگران که به ایشان دولت در مهاجرت می گویند. آنها در گام اول به قم آمدند و کمیته دفاع ملی را تشکیل دادند و به متفقین اعلام جنگ دادند. سیدمحمد طباطبایی در این سال ۷۶ ساله است. روسها به قم حمله می کنند و دولت مهاجرت ابتدا به کاشان و سپس به اصفهان حرکت می کنند. روسها به سمت اصفهان حرکت می کنند و دولت مهاجرت به همدان و سپس به کرمانشاه مهاجرت می کند. شهرها و آبادی ها به ایشان پناه نمی دادند چون روسها اعلان داده بودن هرکس به اینها پناه دهد هوادار آلمان حساب می شود. در کرمانشاه مجمع نمایندگان تاسیس می کنند و ریاست مجلس را سیدمحمد طباطبایی برعهده می گیرد. کابینه ای تشکیل می دهند و شروع به اخذ تصمیماتی می کنند که مجددا روسها به ایشان حمله می کنند و دولت مهاجرت به عثمانی پناه می برند. پس از مدتی متحدین موفقیت هایی در جبهه نبرد بدست می آورند و در اثر این پیشروی ها، دولت مهاجرت مجددا به کرمانشان بازمی گردند و دولت دوم مهاجرت را تشکیل می دهند و کابینه دوم را نیز تشکیل داده و حدود ۸ ماه دوام می آورند. سیدمحمد طباطبایی اما در عتبات می ماند و پسرش نماینده دولت مهاجرت در عثمانی را برعهده می گیرد.

منبع: ایکنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۲۹۹۰۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

روستای تاریخی و کویری اصفهک، در راه جهانی شدن

معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان جنوبی گفت: روستای اصفه کغیک روستای تاریخی در دل کویر در راه جهانی شدن است.

به گزارش خبرنگار ایمنا از خراسان جنوبی، وحید بهفرنژاد با اشاره اقدامات بسیار خوبی که در روستای اصفهک انجام شده است، اظهار کرد: تعیین حریم، نقشه برداری، خواناسازی بافت، مرمت معابر و فضاهای عمومی، ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی و مرمت حمام قدیمی روستا که با مشارکت اهالی انجام شد و به عنوان حمام سنتی، مورد استقبال گردشگران قرار گرفته است، از جمله این اقدامات است.

وی افزود: راه‌اندازی پژوهشگاه خشت و گل در مدرسه قدیمی روستا که میزبان دانشجویان زیادی از سراسر کشور است و کارگاه‌های خشت‌زنی و معرفی انواع طاق‌ها، قوس‌ها و سایر ارکان و اجزا معماری ایرانی، راه‌اندازی هفت اقامتگاه‌های بوم‌گردی و مراکز پذیرایی در بافت روستا از دیگر اقدامات ارزشمند جامعه محلی روستا است.

معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان جنوبی ادامه داد: آسمان تاریک و پرستاره، فعالیت‌ها و ظرفیت‌های نجومی اصفهک که باعث برگزاری کارگاه‌های نجوم و ستاره‌شناسی در این منطقه زیبا شده از جمله جاذبه‌های این روستاست.

وی افزود: اصفهک یکی از ژئو سایت‌های ژئو پارک جهانی طبس است و زیرساخت برق و آب بافت اصفهک در قسمت‌های مرمت شده، ایجاد و شبکه برق به‌صورت زمینی و مخفی اجرا شده است.

معاون میراث فرهنگی خراسان جنوبی گفت: روشنایی معابر با چراغ‌های قدیمی بوده و بافت روستا فاقد آلودگی نوری است و در اقامتگاه‌های بوم‌گردی آن تولید زباله‌های ناشی از ظروف یک‌بار مصرف وجود ندارد و کاملاً سالم و بهداشتی هستند.

وی گفت: برگزاری جشن سده، شب چله، نوروز و عزاداری‌های ماه محرم از سنت‌ها و آئین‌هایی است که با شور خاصی در اصفهک برگزار می‌شود، آداب و رسوم، بازی‌های بومی و محلی، امامزاده زرگ، شب‌گردی در کویر، مشارکت اهالی و خصوصاً جوانان در مرمت و بازسازی روستا، مشارکت و همراهی زنان در تولید صنایع‌دستی و تولیدات و محصولات کشاورزی از مهمترین ظرفیت‌ها روستای اصفهک هستند.

احیای زنجیره ارزش صنایع دستی و سوغات روستای تاریخی اصفهک

حسنعلی فولادی، معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی خراسان جنوبی هم در این رابطه گفت: در روستای تاریخی اصفهک از توابع شهرستان طبس بیش‌از ۲۰ هنرمند صنایع دستی در ۱۵ کارگاه به‌صورت فردی و تجمیعی در بافت تاریخی روستا به‌کار تولید صنایع دستی مشغول هستند.

وی گفت: این هنرمندان در رشته‌های حوله‌بافی، پخل‌بافی و حصیربافی فعالیت دارند و محصولات تولیدی آن‌ها به جهت بسته‌بندی و عرضه هرچه بهتر سوغات منطقه کاربرد دارد.

فولادی افزود: از تولیدات حصیربافی و پخل بافی برای بسته‌بندی محصولات کشاورزی شامل خرما و سبزیجات تازه محلی بهره برده می‌شود و از پارچه‌های تولیدی نیز برای تهیه بسته نگه‌داری سبزیجات خشک محلی استفاده می‌شود.

وی افزود: نقش زنان در جامعه محلی و زنجیره‌ای مشارکت این تولیدات بسیار مؤثر بود و با ثبت این روستا در فهرست میراث تاریخی کشور و احیای بافت تاریخی آن زمینه ورود گردشگران زیادی برای بازدید از آن و خرید محصولات تولیدی فراهم شده است تا جایی‌که درحال‌حاضر دو برند ثبت‌شده برای عرضه محصولات کشاورزی در این روستا فعال شده‌اند.

کد خبر 751135